EVLA ve RFA Prosedürü Sırasında Neler Olur?
Bu işlemler kulağa korkutucu gelebilir. çoğu kişinin aklına kesme, yakma gibi kavramlar gelir. Fakat EVLA ve RFA, günlük hayatta çok kısa bir işlem gibi düşünülebilecek kadar hızlı ve konforlu bir tedavidir. Yine de adım adım neler yaşanacağını bilmek, endişeleri hafifletir.
İşlem genel anestezi gerektirmez ve poliklinik şartlarında yapılır. Ancak hastaların endişe ve korkularını azaltmak amacıyla işlemden hemen önce az miktarda sakinleştiri ve ağrı kesici damar yoluyla verilerek hasta rahatlatılır. Daha sonra genellikle hasta yatar pozisyona alınır. Ultrason rehberliğinde damara giriş noktası (genellikle diz altında veya ayak bileği seviyesinde) belirlenir. Bu bölge sterilize edilir ve küçük bir lokal anestezi uygulanarak kateter girişi hazırlanır.
Bir kılavuz kateter yardımıyla lazer fiberi damar içinde ileriye doğru, kasık bölgesine kadar ilerletilir. Bu işlem esnasında ultrason ekranından fiberin tam olarak nerede olduğu sürekli kontrol edilir. Amaç fiberin ucu saphenofemoral bileşkeye (büyük safen venin derin venle birleştiği nokta) yakın konuma getirmektir.
“Tumesan anestezi” terimi, damar çevresine bol miktarda ve seyreltilmiş lokal anestezi sıvısı enjekte edilmesi anlamına gelir. Bu sıvı birkaç işleve sahiptir:
- Ağrıyı Azaltma: Lazerin ısısını hissetmemenizi sağlar.
- Damarı Sıkıştırma: Damarın etrafını sararak damar çapını küçültür. Lazer fiberi böylece daha efektif ısı transferi yapar.
- Isı Koruması: Çevre dokuların ısıyla zarar görmesini önler.
İnce uzun bir hortumu ceket kolunun içine yerleştirip, kolu dar bir manşetle sararak hortumu düz tutmaya çalıştığınızı düşünün. İşte tumesan anesteziyle de damar “ince” bir yolda sıkıştırılıyor. Böylece lazerin hedefi şaşması veya etrafa fazla ısı vermesi engelleniyor.
- Lazer veya RFAUygulanması
Her şey hazır olduğunda lazer cihazı çalıştırılır ve doktor fiberi yavaşça geriye doğru çeker. Fiber ilerleyerek gitmez; önce yerine yerleştirilir ve ardından ısıenerjisi verilirken geriye doğru çekilir. Bu sayede damar duvarı boyunca homojen bir ısı dağılımı elde edilir. Tüm bu aşamada hasta genellikle ciddi bir ağrı hissetmez. Hissedilenler çoğunlukla hafif baskı hissi veya “iltihap varmış gibi hafif yanma” şeklinde tarif edilebilir.
- Prosedür Sonrası İlk Adımlar
İşlem tamamlandıktan sonra giriş noktası küçük bir bandajla kapatılır. Hastane yatışı çoğu zaman gerekmez.Tedavi sonrası bandaj veya varis çorabı kullanımı tedavi yapan doktorun tercihine göre değişiklik gösterebilir. Kliniğimizde tedavi sonrası bandaj ve varis çorabı kullanımı genellikle önerilmemektedir. İşlemden 2-3 sonra hastalarhemen yürüyebilir ve günlük basit aktivitelerine dönebilir.
EVLA ve RFA Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?
Varis tedavisi deyince çoğu kişinin aklına uzun dinlenme süresi, yatağa bağımlılık, iş gücü kaybı gibi endişeler gelir. Oysa EVLA ve RFA sonrasında durum genelde bambaşkadır. Çoğu hasta, aynı gün evine döner ve ertesi gün gündelik aktivitelerine rahatlıkla başlayabilir.
- Günlük Aktivite ve Egzersiz
Vücudun dinamik kan akış sistemi için hareket çok mühimdir. Yataktan kalkıp yürümek, bacak kaslarını hafifçe çalıştırmak, kanın derin toplardamarlarda sağlıklı şekilde dolaşmasını destekler. Bu yüzden çoğu zaman, “İşlem biter bitmez ayağa kalkabilirsiniz” ifadesi gerçekçi bir tavsiyedir. Uzun süreli oturmak veya ayakta kalmak ilk günlerde önerilmeyebilir, ancak yavaş yavaş tempolu yürüyüşler serbest bırakılır.
- Olası Yan Etkiler ve Yönetimi
Morarma ve Hafif Ağrı: Damarın ısıyla kapatılması sonrasında, cildin yüzeyine yakın kısımlarda morluklar görülebilir. Bunlar genelde birkaç haftada kaybolur.
Damar Boyunca Sertlik ve Çekilme Hissi: İşlem görmüş damar zamanla sertleşir ve vücut tarafından emilir. Bu süreçte “ip gibi bir hat” boyunca gerginlik ve bazen dokununca ağrı olabilir. Ağrı kesiciler ve sıcak uygulamalarla rahatlama sağlanabilir.
Nadir Görülen Komplikasyonlar: Derin ven trombozu (DVT), sinir hasarı veya enfeksiyon gibi komplikasyonlar çok ender görülür. Yine de bacakta aşırı şişlik, ani ağrı artışı veya nefes darlığı gibi belirtiler yaşanırsa hemen tıbbi yardım aranmalıdır.
İşlemden birkaç gün veya bir hafta sonra ultrason kontrolü yapılır. Doktor, lazerle kapatılan damarın gerçekten kapanıp kapanmadığını, pıhtı ya da başka bir komplikasyon gelişip gelişmediğini değerlendirir. Eğer her şey yolundaysa, takip muayeneleri genellikle birkaç ay arayla planlanır. Uzun vadede amaç kapatılan damarın tamamen yok olduğundan ve başka damarlarda benzer sorunların olmadığından emin olmaktır.
EVLA ve RFA’nın Avantajları Nelerdir?
Geleneksel varis ameliyatıyla (örneğin “stripping” yöntemi) kıyaslandığında, Endovenöz Lazer Ablasyon şu artılarıyla öne çıkar:
- Küçük Kesiler veya İğne Girişleri: Ameliyatta geniş kesiler gerekebilirken, EVLA ve RFA çoğu zaman sadece iğne girişi büyüklüğünde delikler veya çok küçük bir kesi yeterli olur.
- Minimal İnvaziv Yaklaşım: Karıncayı öldürmek için koca bir çekiç kullanmak yerine, sadece hedefi vurmak gibidir. Dolayısıyla çevre dokuya verilen zarar oldukça azdır.
- Hızlı İyileşme: Aynı gün yürüyebilme, ertesi gün işe dönebilme imkânı sayesinde hastalar hızlı bir sosyal yaşama dönüş sağlar.
- Yüksek Başarı Oranları: Çeşitli çalışmalar EVLA ve RFA’nın %90-95 gibi yüksek oranda damar kapatma ve uzun süreli başarı sağladığını göstermektedir.
- Daha Az Ağrı ve Morarma: Özellikle tumesan anestezi sayesinde işlem sonrası ağrı az, morluk da geleneksel yöntemlere göre çok daha hafiftir.
Kısacası cerrahi bir yöntem olan “toplardamarın çıkarılması” (stripping) işlemiyle kıyaslandığında, EVLA ve RFA hastalar için adeta “daha küçük adımlarla büyük iş başarmak” gibidir. Vücudunuz büyük bir travmaya maruz kalmadan, hedef varisli damar ortadan kaldırılır.
EVLA ve RFA’nın Olası Riskleri Var Mıdır?
Her tıbbi girişimde olduğu gibi, EVLA da tamamen risksiz değildir. Fakat ciddi komplikasyonlar nadiren görülür. Daha çok küçük ve geçici yan etkilerden söz etmek mümkündür.
- Morarma (Ekimoz): Damar çevresinde, özellikle cilde yakın bölgelerde morluk oluşabilir. İyi bir kompresyon ve soğuk uygulamayla hafifletilebilir.
- Ağrı veya Yanma Hissi: İşlem sonrası ilk birkaç gün içinde hafif ağrı veya “cilt altı yanması” hissi olabilir. Bu durum genellikle ağrı kesicilerle kolayca kontrol altına alınır.
- Hafif Kan Sızıntısı: Giriş noktasından minimal düzeyde sızıntı olabilir. Genelde kendiliğinden durur.
- Ciltte Karıncalanma veya Duyusal Değişiklik: Nadiren, yüzeysel deri sinirleri lazer ısısından etkilenebilir. Bu durumda ciltte “karıncalanma” veya “uyuşma” hali görülebilir; çoğu vakada geçicidir.
- Enfeksiyon: Çok seyrek olmakla birlikte iğne giriş yerinde veya ciltte enfeksiyon gelişme riski vardır. Temiz ve steril çalışma koşullarıyla risk minimize edilir.
- Derin Ven Trombozu (DVT): EVLA ve RFA sonrasında bacak içinde pıhtı oluşma riski çok düşüktür ancak tamamen sıfır değildir. Hastalar işlem sonrasında yürümeye teşvik edilir; bu da DVT riskini azaltır. Ayrıca bazı hastalara kısa bir süre için kan sulandırıcı ilaçlar verilebilir.
Özetle büyük komplikasyonlar “nadirdir” fakat bilinçli olmak her zaman önemlidir. İşlem sonrası çok şiddetli ağrı, bacakta ani şişme ya da nefes darlığı gibi belirtiler ortaya çıkarsa hemen sağlık merkezine başvurmak gerekir.
EVLA ve RFA Varis Tedavisinde Ne Kadar Etkilidir?
Bilimsel araştırmalar, EVLA ve RFA’nın uzun vadede yüksek başarı oranlarına sahip olduğunu göstermiştir. Çoğu çalışmada, kapatılan damarın başarıyla “tıkalı” kalma oranı beş yıla kadar %90’ları bulmaktadır. Yani varisin tekrar etme riski, geleneksel cerrahi yöntemlerle kıyaslandığında benzer veya daha düşüktür.
Varisin tamamen iyileşmesi veya tekrarlamaması noktasında kişisel faktörler de devreye girer. Örneğin hastanın yaşam tarzı, genetik eğilimler, fazla kilo, uzun süreli ayakta çalışma gibi unsurlar varisin tekrar oluşmasına zemin hazırlayabilir. Ancak kapatılan spesifik damarın yeniden açılması oldukça nadirdir. Çoğu tekrar vakası, aynı bölgeden değil bacakta başka bir damardan kaynaklanır. Tıpkı evinizin bir odasında su kaçağını tamir ettikten sonra bambaşka bir odada yeni bir sızıntı çıkmasına benzer. Asıl sorun, evin su tesisatının genelinde olabilir.
Genel olarak bakıldığında, hastaların memnuniyet düzeyi de oldukça yüksektir. Hem kozmetik görünümün düzelmesi hem de ağrı, ağırlık hissi, kramp, yanma gibi şikâyetlerin gerilemesi, hastaların günlük hayat kalitesini gözle görülür biçimde artırır.
EVLA ve RFA Öncesi Nasıl Hazırlık Yapılmalı?
Bir tıbbi işleme hazırlanırken, bilgi sahibi olmak kadar “vücudu ve zihni” hazır hâle getirmek de önem taşır. EVLA öncesi hazırlıklar genelde basit, ancak tedavinin başarısını ve konforunu yükselten adımlardır.
- Detaylı Muayene ve Ultrason: Öncelikle bacak damarları Doppler ultrasonla incelenir. Hangi damarların tedavi edileceği, giriş noktaları ve tumesan anestezinin nasıl uygulanacağı planlanır.
- Kan Tahlilleri: Gerekli görülen hallerde pıhtılaşma ve benzeri testler istenir. Eğer hasta kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsa, doktor bu ilaçların nasıl düzenleneceği konusunda bilgi verir.
- Giyim ve Yeme-İçme: İşleme genelde lokal anestezi eşliğinde girildiği için tam aç kalmak çoğu kez gerekmez. Ancak duruma göre bazı merkezler hafif bir öğün veya 6 saatlik açlık önerebilir. Tedaviden önce rahat kıyafetler hazır bulundurulmalıdır.
- Dinlenme ve Nakil: İşlem sonrasında tam anestezi etkisi olmasa da bacağı bir süre yüksekte tutmak veya dinlendirmek gerekebilir. Kişi kendi aracını kullanacak durumda olabilir ama yine de yanınızda bir refakatçi bulunması önerilir.
- Bilgilendirilmiş Onam: Prosedürün ne olduğu, nasıl yapılacağı, risk ve alternatiflerinin neler olduğu açıkça anlatılmalıdır. Tüm sorularınızı sormak ve rahatlamak bu aşamada çok mühimdir.
Unutmamak gerekir ki hazırlık ne kadar iyi yapılırsa EVLA ve RFA sırasında ve sonrasında yaşanacak deneyim o kadar sorunsuz olur. Tıpkı uzun bir seyahate çıkmadan önce bavulunu düzgün hazırlayan birinin yol boyunca rahat etmesi gibi.
EVLA ve RFA’dan Sonra Günlük Hayata Dönüş
En çok merak edilen konulardan biri, “Ne zaman işe veya spora dönebilirim?” sorusudur. Birçok hasta, ofis işlerine veya hafif tempolu gündelik koşuşturmalara ertesi gün başlayabilmektedir. Ağır iş veya yoğun bedensel faaliyet gerektiren ortamlarda çalışanlar ise 3-4 hafta sonrasında tam kapasiteye ulaşır.
- Yürüyüş ve Hafif Egzersiz: Genellikle prosedür sonrasında yürüyüş yapmak teşvik edilir. Bu bacak kas pompasını çalıştırarak derin toplardamarların aktif kalmasını sağlar.
- Ağır Sporlar: Koşu, ağırlık kaldırma, yoğun kardiyo gibi sporlar için birkaç hafta beklemek daha doğru olabilir. Doktor kontrollerinde izin verildiğinde kademeli olarak başlanabilir.
- Uzun Süreli Oturma/ Ayakta Kalma: İlk günlerde uzun süreli hareketsiz kalınmaması, arada bacakları hareket ettirmenin iyi bir fikir olduğu unutulmamalıdır.
Her ne kadar işlem kolay olsa da vücut içeride bir iyileşme süreci yaşar. Damar duvarında oluşan hasarın onarımı ve o damarın yok edilmesi (absorbe edilmesi) zaman alır. Bu nedenle ilk haftalarda ara ara bacakları uzatıp dinlendirmek uzun vadede daha konforlu bir süreç sağlar.
Adana Endovenöz Lazer Ablasyon (EVLA) ve Radyofrekans Ablasyon (RFA) Fiyatları Ne Kadar ?
Ortalama Endovenöz Lazer Ablasyon (EVLA) ve Radyofrekans Ablasyon (RFA) fiyatları için lütfen bizimle iletişime geçin.
Endovenöz Lazer Ablasyon (EVLA) ve Radyofrekans Ablasyon (RFA) Yaptıranların Yorumları
Prof. Dr. Uğur Özkan'ın hasta yorumları için Google Maps'e göz atabilirsiniz.
Son Yazılar
Prof. Dr. Uğur Özkan » Varis Tedavisi » Hamam ve Kaplıca Varislerinize İyi Gelir mi?Hamam [...]
Prof. Dr. Uğur Özkan » Varis Tedavisi » Varis Tedavisi Öncesi ve Sonrasında Nelere Dikkat [...]
Prof. Dr. Uğur Özkan » Varis Tedavisi » Varis Neden Kadınlarda Daha Sık Görülür?Varis, kadınlarda [...]
Prof. Dr. Uğur Özkan » Biyopsi » Lenf Nodu BiyopsisiLenf nodu biyopsisi, lenf bezlerinde şüpheli [...]
Prof. Dr. Uğur Özkan » Biyopsi » Prostat BiyopsisiProstat biyopsisi, prostat dokusundan örnek alınarak kanser [...]
Prof. Dr. Uğur Özkan » Biyopsi » Böbrek BiyopsisiBöbrek biyopsisi, böbrek dokusundan inceleme amacıyla parça [...]
Prof. Dr. Uğur Özkan » Biyopsi » Akciğer BiyopsisiAkciğer biyopsisi, akciğer dokusundan örnek alınarak mikroskop [...]
Prof. Dr. Uğur Özkan » Biyopsi » Karaciğer BiyopsisiKaraciğer biyopsisi, karaciğerden inceleme amacıyla doku örneği [...]